چگونه می‌توان قرارداد مشارکت مدنی را فسخ کرد

فسخ قرارداد مشارکت مدنی، به معنای پایان دادن به قرارداد و برهم زدن شراکت قبل از اتمام مدت آن است. این کار می‌تواند به دلایل مختلفی انجام شود و شرایط و آثار متفاوتی دارد. در اینجا به طور جامع به این موضوع می‌پردازیم:

**الف) دلایل فسخ قرارداد مشارکت مدنی:**

1. **فسخ به موجب قانون (فسخ قانونی):**
* **تلف شدن تمام سرمایه یا بخشی از آن:** اگر تمام یا بخش قابل توجهی از سرمایه شرکت به دلیل حوادث غیرمترقبه یا دلایل دیگر تلف شود، به طوری که ادامه فعالیت شرکت غیرممکن یا به شدت دشوار شود، قرارداد می‌تواند فسخ شود. البته این موضوع به توافق طرفین و نظر کارشناس بستگی دارد.
* **ورشکستگی یکی از شرکا:** ورشکستگی یکی از شرکا می‌تواند منجر به فسخ قرارداد شود، زیرا ورشکسته دیگر قادر به ایفای تعهدات خود نخواهد بود.
* **فوت یا حجر یکی از شرکا (در برخی موارد):** فوت یا حجر (جنون، سفه، یا عدم بلوغ) یکی از شرکا به خودی خود باعث فسخ قرارداد نمی‌شود، مگر اینکه در قرارداد شرط شده باشد که در صورت فوت یا حجر یکی از شرکا، قرارداد فسخ شود. در غیر این صورت، ورثه یا قیم شریک محجور می‌توانند به جای او به شراکت ادامه دهند.
* **عدم امکان ادامه فعالیت شرکت:** اگر به دلایل قانونی یا عملی، ادامه فعالیت شرکت غیرممکن شود (مانند لغو مجوزهای لازم)، قرارداد می‌تواند فسخ شود.
* **موارد پیش‌بینی شده در قانون مدنی:** در قانون مدنی مواردی به عنوان خیارات (حق فسخ) برای طرفین قراردادها در نظر گرفته شده است که در صورت وجود این خیارات در قرارداد مشارکت مدنی (مانند خیار عیب، خیار غبن، خیار تخلف از شرط)، هر یک از شرکا می‌توانند با استناد به آن خیار، قرارداد را فسخ کنند.

2. **فسخ به موجب توافق (اقاله):**
* **توافق همه شرکا:** ساده‌ترین راه برای فسخ قرارداد مشارکت مدنی، توافق همه شرکا بر سر این موضوع است. در این حالت، طرفین با توافق یکدیگر، قرارداد را فسخ می‌کنند و شرایط تسویه حساب و تقسیم دارایی‌ها را تعیین می‌کنند. به این نوع فسخ، **اقاله** یا **تفاسخ** نیز گفته می‌شود.

3. **فسخ به دلیل تخلف از قرارداد (فسخ قراردادی):**
* **تخلف از تعهدات:** اگر یکی از شرکا به تعهدات خود در قرارداد عمل نکند (مانند عدم پرداخت سهم الشرکه، عدم انجام وظایف محوله، سوء استفاده از اموال شرکت)، سایر شرکا می‌توانند با اثبات این تخلف در دادگاه، حکم فسخ قرارداد را بگیرند. در این حالت، معمولاً شرط می‌شود که طرف متخلف باید خسارت ناشی از فسخ قرارداد را نیز جبران کند.
* **وجود حق فسخ در قرارداد:** در قرارداد مشارکت مدنی، طرفین می‌توانند برای خود حق فسخ قائل شوند. این حق فسخ می‌تواند به صورت مطلق باشد یا مشروط به تحقق شرایط خاصی (مانند تأخیر در پرداخت، عدم دستیابی به سود مورد انتظار، بروز اختلاف بین شرکا). در صورت وجود چنین شرطی در قرارداد، هر یک از شرکا که دارای حق فسخ است، می‌تواند با استناد به آن، قرارداد را فسخ کند.

**ب) مراحل فسخ قرارداد مشارکت مد