در صورت مرگ بدون وصیت‌نامه ارث چگونه تقسیم می‌شود

در صورت فوت یک شخص بدون وصیت‌نامه، تقسیم ارث بر اساس قوانین ارث در قانون مدنی تعیین می‌شود. این قوانین مشخص می‌کنند که چه کسانی وارث محسوب می‌شوند و سهم هر یک از آن‌ها از اموال متوفی چقدر است. به طور کلی، وراث به ترتیب اولویت به شرح زیر هستند:

**1. وراث طبقه اول:**

* **فرزندان و نوادگان:** پسر و دختر به طور مساوی از اموال ارث می‌برند. اگر فرزند یا فرزندانی فوت کرده باشند، نوه‌های آن‌ها به جای پدر یا مادر خود ارث می‌برند.
* **همسر:** سهم همسر بسته به اینکه متوفی فرزند داشته باشد یا نه، متفاوت است:
* اگر متوفی فرزند داشته باشد، سهم همسر یک‌هشتم (⅛) از اموال منقول (مانند پول نقد، خودرو و ...) و یک‌هشتم (⅛) از قیمت اموال غیرمنقول (مانند خانه، زمین و ...) است.
* اگر متوفی فرزند نداشته باشد، سهم همسر یک‌چهارم (¼) از اموال منقول و یک‌چهارم (¼) از قیمت اموال غیرمنقول است.
* **پدر و مادر:** اگر متوفی فرزند داشته باشد، پدر و مادر هر کدام یک‌ششم (⅙) از اموال را به ارث می‌برند. اگر متوفی فرزند نداشته باشد، سهم پدر و مادر بیشتر خواهد بود (به توضیحات طبقه دوم مراجعه کنید).

**2. وراث طبقه دوم:**

اگر متوفی از طبقه اول وارثی نداشته باشد، نوبت به طبقه دوم می‌رسد:

* **پدر و مادر:** اگر متوفی فرزند نداشته باشد، سهم پدر و مادر به این صورت است:
* اگر فقط پدر یا مادر زنده باشد، تمام اموال به او می‌رسد.
* اگر هر دو زنده باشند، مادر یک‌سوم (⅓) و پدر دو‌سوم (⅔) از اموال را به ارث می‌برند.
* **اجداد و خواهر و برادر:** اگر پدر و مادر در قید حیات نباشند، اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ) و خواهر و برادر متوفی ارث می‌برند. سهم هر یک از آن‌ها بر اساس قوانین خاصی تعیین می‌شود.

**3. وراث طبقه سوم:**

اگر متوفی از طبقات اول و دوم وارثی نداشته باشد، نوبت به طبقه سوم می‌رسد:

* **عمو، عمه، دایی و خاله:** این افراد در صورت نبود وراث طبقات قبلی، ارث می‌برند. سهم هر یک از آن‌ها نیز بر اساس قوانین خاصی تعیین می‌شود.

**نکات مهم:**

* **مهریه و نفقه:** قبل از تقسیم ارث، ابتدا باید مهریه همسر (در صورت مطالبه) و نفقه معوقه او پرداخت شود.
* **دیون متوفی:** بدهی‌های متوفی (مانند وام، قرض و ...) نیز قبل از تقسیم ارث باید پرداخت شوند.
* **مالیات بر ارث:** بر اساس قانون، مالیات بر ارث نیز باید پرداخت شود.
* **وصیت تا یک‌سوم اموال:** اگر متوفی وصیتی کرده باشد که تا یک‌سوم (⅓) اموال او را شامل شود، وصیت‌نامه معتبر است و باید اجرا شود. اما اگر وصیت بیشتر از یک‌سوم اموال باشد، نیاز به اجازه وراث دارد.
* **مراحل قانونی:** برای تقسیم ارث، لازم است گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف دریافت شود. سپس، بر اساس این گواهی، اموال متوفی بین وراث تقسیم می‌شود.

**توصیه:**

به دلیل پیچیدگی قوانین ارث، توصیه می‌شود در صورت فوت یکی از بستگان، با یک وکیل متخصص در امور ارث مشورت کنید تا از حقوق خود آگاه شوید و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.