اگر خریدار پول ندهد فروشنده چه حقی دارد

اگر خریدار به تعهدات خود مبنی بر پرداخت ثمن معامله عمل نکند، فروشنده حقوق قانونی مختلفی دارد که می‌تواند بر اساس شرایط معامله و قوانین حاکم، از آن‌ها استفاده کند. این حقوق عبارتند از:

**1. حق الزام خریدار به پرداخت:**

* **طرح دعوی در دادگاه:** فروشنده می‌تواند با مراجعه به دادگاه، دعوایی علیه خریدار مبنی بر الزام وی به پرداخت ثمن معامله مطرح کند. در این صورت، دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، در صورت احراز حقانیت فروشنده، حکم به پرداخت ثمن معامله توسط خریدار صادر می‌کند.
* **درخواست مطالبه خسارت تاخیر تادیه:** علاوه بر اصل ثمن معامله، فروشنده می‌تواند خسارت ناشی از تاخیر در پرداخت را نیز از خریدار مطالبه کند. میزان این خسارت بر اساس قانون و یا توافق طرفین تعیین می‌شود.

**2. حق فسخ معامله:**

* **اعمال حق فسخ قراردادی:** اگر در قرارداد بیع، حق فسخ برای عدم پرداخت ثمن در موعد مقرر پیش‌بینی شده باشد، فروشنده می‌تواند با استناد به این شرط قراردادی، معامله را فسخ کند.
* **اعمال حق فسخ قانونی (خیار تاخیر ثمن):** در صورتی که در قرارداد بیع، برای پرداخت ثمن، موعدی تعیین نشده باشد و سه روز از تاریخ معامله بگذرد و خریدار ثمن را پرداخت نکند، فروشنده می‌تواند با استناد به "خیار تاخیر ثمن"، معامله را فسخ کند. البته، این حق فسخ فوری است و فروشنده باید بلافاصله پس از انقضای سه روز، اقدام به فسخ معامله نماید.
* **طرح دعوی فسخ در دادگاه:** اگر خریدار از پرداخت ثمن امتناع کند و فروشنده بخواهد معامله را فسخ کند، می‌تواند با مراجعه به دادگاه، دعوایی مبنی بر فسخ معامله به دلیل عدم پرداخت ثمن مطرح کند. در این صورت، دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، در صورت احراز حقانیت فروشنده، حکم به فسخ معامله صادر می‌کند.

**3. حق توقف در تسلیم مبیع:**

* فروشنده می‌تواند تا زمان دریافت کامل ثمن، از تسلیم مبیع (مال مورد معامله) به خریدار خودداری کند. این حق به فروشنده این امکان را می‌دهد تا از منافع خود در برابر عدم پرداخت ثمن توسط خریدار محافظت کند.

**نکات مهم:**

* **توجه به شرایط قرارداد:** حقوق و تعهدات طرفین در قرارداد بیع نقش تعیین‌کننده‌ای در حل اختلاف دارد. بنابراین، فروشنده باید به دقت شرایط قرارداد را بررسی کند و بر اساس آن اقدام نماید.
* **مشاوره با وکیل:** قبل از هر اقدامی، توصیه می‌شود فروشنده با یک وکیل متخصص در امور قراردادها مشورت کند تا از حقوق قانونی خود آگاه شده و بهترین راهکار را برای احقاق حق خود انتخاب کند.
* **ارسال اظهارنامه:** قبل از طرح دعوی در دادگاه، فروشنده می‌تواند با ارسال اظهارنامه رسمی به خریدار، مراتب مطالبه ثمن معامله و یا فسخ معامله را به وی اطلاع دهد. این اقدام می‌تواند به عنوان یک اماره قانونی در دادگاه مورد استناد قرار گیرد.
* **اثبات ادعا:** فروشنده باید بتواند ادعای خود مبنی بر عدم پرداخت ثمن توسط خریدار را در دادگاه اثبات کند. برای این منظور، ارائه مدارکی مانند قرارداد بیع، رسیدهای پرداخت (در