برای فرجام‌خواهی به کجا باید مراجعه کرد

برای فرجام‌خواهی، بسته به نوع پرونده و مرجعی که حکم نهایی را صادر کرده است، باید به مراجع مختلفی مراجعه کنید. در اینجا یک راهنمای کلی ارائه شده است:

**1. پرونده‌های حقوقی (مدنی):**

* **حکم بدوی از دادگاه‌های حقوقی:** اگر حکم بدوی (اولیه) از یک دادگاه حقوقی صادر شده باشد، برای فرجام‌خواهی باید به **دادگاه تجدیدنظر استان** مراجعه کنید.
* **حکم تجدیدنظر از دادگاه‌های تجدیدنظر استان:** اگر حکم تجدیدنظر از دادگاه تجدیدنظر استان صادر شده باشد و شرایط فرجام‌خواهی وجود داشته باشد (مانند مواردی که خلاف قانون یا شرع باشد)، باید به **دیوان عالی کشور** مراجعه کنید.

**2. پرونده‌های کیفری:**

* **حکم بدوی از دادگاه‌های کیفری:** اگر حکم بدوی از یک دادگاه کیفری صادر شده باشد، برای فرجام‌خواهی باید به **دادگاه تجدیدنظر استان** مراجعه کنید.
* **حکم تجدیدنظر از دادگاه‌های تجدیدنظر استان (در جرایم مهم):** در برخی از جرایم مهم (مانند جرایمی که مجازات سنگینی دارند)، پس از صدور حکم از دادگاه تجدیدنظر استان، امکان فرجام‌خواهی در **دیوان عالی کشور** وجود دارد.
* **احکام اعدام، قصاص، حبس ابد و...:** این احکام پس از صدور از دادگاه تجدیدنظر، به صورت خودکار به دیوان عالی کشور ارسال می‌شوند تا مورد بررسی قرار گیرند.

**3. پرونده‌های مربوط به دیوان عدالت اداری:**

* اگر رای از شعب بدوی دیوان عدالت اداری صادر شده باشد، می‌توانید به **شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری** شکایت کنید.
* در شرایط خاص، امکان فرجام‌خواهی از رای شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در **هیأت عمومی دیوان عالی کشور** وجود دارد.

**4. پرونده‌های مربوط به مراجع اختصاصی:**

* در مورد آرای صادره از مراجع اختصاصی غیرقضایی (مانند هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری، کمیسیون‌های مالیاتی و غیره)، باید به قوانین و مقررات مربوط به آن مرجع مراجعه کنید تا از امکان و مرجع فرجام‌خواهی مطلع شوید.

**نکات مهم:**

* **مهلت فرجام‌خواهی:** مهلت فرجام‌خواهی معمولاً **20 روز** از تاریخ ابلاغ رای است (مگر اینکه قانون خاصی مهلت دیگری را تعیین کرده باشد).
* **شرایط فرجام‌خواهی:** برای فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور، باید شرایط خاصی وجود داشته باشد، مانند مغایرت رای با قانون یا شرع.
* **نحوه فرجام‌خواهی:** فرجام‌خواهی باید به صورت کتبی و از طریق دادخواست انجام شود. در دادخواست باید دلایل و جهات فرجام‌خواهی به طور کامل ذکر شود.
* **مشاوره حقوقی:** توصیه می‌شود قبل از اقدام به فرجام‌خواهی، با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید تا از حقوق خود آگاه شوید و بهترین راهکار را انتخاب کنید.

**چگونه مرجع صالح را پیدا کنیم؟**

1. **به رای صادره توجه کنید:** در انتهای رای، معمولاً مرجع صالح برای تجدیدنظر یا فرجام‌خواهی ذکر می‌شود.
2. **به قانون مربوطه مراجعه کنید:** با توجه